Hoeveel geluid maakt een warmtepomp?

Moderne warmtepompen maken veel minder geluid dan de warmtepompen van een aantal jaar geleden. De warmtepompen van Nefit-Bosch behoren tot de  allerstilste in de markt. Er is vrijwel altijd een oplossing te vinden om aan de wettelijke eisen van geluid voor warmtepompen te voldoen. Maar de wettelijke normen zeggen niets over hoe geluid door mensen ervaren wordt. Dat is altijd subjectief. Wat door de een als overlast wordt ervaren kan voor de ander een geluid zijn dat niet bewust wordt waargenomen. Veel van onze klanten geven aan dat ze de eerste weken de warmtepomp wel horen maar dat men na een aantal weken gewend is aan het geluid en het dan niet meer horen. Een beetje hetzelfde als wat veel mensen die dichtbij een spoorlijn of snelweg wonen ervaren; na een tijdje hoor je het niet meer. Maar voor iedereen is dit anders.

Hier is een goed filmpje waarin je kan zien hoeveel geluid een Bosch warmtepomp maakt, 

 

Op de koudste dagen van het jaar meeste overlast

De helft van het jaar staat een warmtepomp helemaal uit omdat er geen verwarming nodig is (een all electric zal af en toe een uurtje aanstaan om het water op te warmen). Op de meeste momenten draait de warmtepomp op een vermogen van tussen de 20 en 70%. Dan is de warmtepomp fluisterstil en komen geluidsklachten eigenlijk niet voor. Op de koudste dagen van het jaar moet de warmtepomp hard werken en heeft hij regelmatig het volle vermogen nodig. Zowel de compressor als de ventilator draait op dat moment hard en dan wordt ook nog vaak de luchtstroom ongunstig beïnvloed door invriezen van de buitenunit. Op die momenten maakt iedere warmtepomp substantieel meer geluid en is het geluid soms zelfs ook binnen nog hoorbaar. Met name 's-nachts wordt dit soms ervaren als overlast. Dat is dan oplosbaar door de warmtepomp 's-nachts op 'stiltemodus' te zetten. De compressor en ventilator draaien dan niet op volle kracht op de door u gewenste tijden. Bij een hybride installatie zal iets eerder de gasketel worden bijgeschakeld om tóch aan de benodigde energie te komen. Bij een all electric kan gekozen worden om dan de temperatuur in huis iets te laten zakken of ook het elektrisch element bij te schakelen. Qua energiekosten scheelt dit op jaarbasis maar heel weinig omdat het alleen gaat over de momenten dat het écht koud is en dat is maar een paar dagen per jaar. En juist op die koude momenten werkt een warmtepomp toch al minder zuinig. De warmtepomp moet de energie namelijk halen uit koude buitenlucht en het water tot hoge temperatuur opwarmen. Dat zijn beide dingen waar een warmtepomp niet zo goed in is.

 

De 5800i

Bosch heeft sinds kort de allerstilste warmtepomp uit de markt in haar programma. Deze warmtepomp is zo stil dat zelfs als je er naast staat en de pomp op hoog vermogen draait deze nauwelijks hoorbaar is. Ten opzicht van de toch ook al stille moderne  warmtepompen is deze pomp nog zo'n 20(!!)db stiller. Dit verschil is hetzelfde verschil als het geluid van een 1 watt geluidsbox en een 100 watt geluidsbox. De 5800I is circa € 4.000 duurder dan de 'gewone' en al stille warmtepompen van Bosch. Op sommige geluidskritische locaties kan deze pomp uitkomst bieden.

 

Zelf meten hoeveel db een warmtepomp produceert

Met een eenvoudige db meter kan gemeten worden hoeveel db de warmtepomp produceert. Dit kunnen echter substantieel andere waarden zijn dan in het boekje van de fabrikant staat. De fabrikant is verplicht om geluid van de warmtepomp te meten onder specifieke (voorgeschreven) omstandigheden, ruimte, afstanden en belasting. Dit is gedaan om de pompen vergelijkbaar te maken. Ook zijn begrippen en definities belangrijk. Zo is er een verschil van soms wel 15db tussen geluidsdruk en geluidsvermogen. Als u niet (goed) bekend bent met geluidsmetingen is het lastig om al die begrippen te kunnen interpreteren. Wanneer u zelf gaat meten zult u soms (flink) hogere of lagere waarden kunnen meten dan opgegeven cijfers afhankelijk van waar u het mee vergelijkt. Ook zijn er verschillen door weerkaatsing van geluid, achtergrond geluid, hogere belasting, invriezen en meer. Als er een defect zit in de ventilator of compressor dan is meten ook niet nodig want wij horen eventuele defecten aan het afwijkende geluid.

 

Extra geluid bij 'defrosten' van warmtepomp

Bij temperaturen onder de 5 graden kan de warmtepomp gaan invriezen. De warmtepomp onttrekt warmte aan de buitenlucht en daardoor wordt de uitgeblazen lucht van de warmtepomp minder dan 0 graden. Het vocht uit de lucht vriest dan aan op de lamellen van de warmtepomp. De buitenunit verandert langzaam in een groot blok ijs. Aangezien de warmtepomp dan niet efficiënt kan functioneren gaat de warmtepomp zichzelf van het ijs ontdoen. Door tijdelijk de buitenlucht even te gaan verwarmen in plaats van af te koelen smelt het ijs. Er komt dan wel 15 liter water uit de buitenunit en soms zelfs stoom. Bij het omschakelen van verwarmen naar koelen is ook een zeer duidelijk hoorbare 'klink' te horen (vierwegklep schakelt) gevolgd door een soort zucht (verdamper wordt condensor en koudemiddel verandert van vloeibaar naar gas). Dit kan als de buitenlucht erg vochtig is wel twee keer per uur plaatsvinden. Vlak voor het 'defrosten maat de warmtepomp het meeste geluid. De compressor draait op 100% net als de ventilator. Als gevolg van de ijsvorming is de luchtcirculatie ook niet optimaal wat ook nog zorgt voor extra geluid.

 

Maatregelen om geluid te beperken

Er is heel veel mogelijk om het geluid en de overlast van een warmtepomp te beperken. De meeste zaken doen wij al standaard bij installatie. Maar als er dan nog steeds overlast wordt ervaren dan is er nog steeds veel aan te doen.

Het geluid van een warmtepomp kan op 3 manieren worden doorgegeven: via de steunen of opstelbalk, via de leidingen en via de lucht.

• Kiezen slimme plek. Dit is meteen de belangrijkste maatregel voor beperking van overlast. Wij adviseren u graag op basis van onze ervaringen. Dit gaat bijna altijd goed maar heel soms worden wij ook nog verrast doordat geluid bij het ene huis toch anders uitpakt dan bij het andere.
• Bij installatie aan een buitenmuur gebruiken wij altijd speciale dempers waarmee de warmtepomp op de steun komt te staan. Dit vangt de overgebleven trillingen op. De steunen worden door ons strak en vast aan de muur vastgezet zodat de massa van het huis de overgebleven trillingen absorberen. Het is zelfs mogelijk om de steun met speciale rubberen pluggen aan een muur vast te zetten. Dit zal zelden nodig zijn en doen we niet standaard
• Bij installatie op de grond. Bij deze installatie zullen trillingen nooit tot problemen leiden. eventuele trillingen worden door de grond geabsorbeerd
• Bij installatie  op een dak. Dit geeft de meeste kans op geluidsproblemen. Ieder dak is weer anders en met name de effecten van het klankkasteffect dat kan ontstaan in de dakopbouw is vooraf vaak moeilijk in te schatten. daarom nemen wij de nodige extra maatregelen als wij een pomp op een platdak plaatsen:
  • We plaatsen de warmtepomp op grote rubberen blokken (bigfoots) speciaal voor warmtepompen
  • Om extra massa toe te voegen plaatsen we die bigfoots weer op 2 betonnen banden van 50kg per stuk
  • In uitzonderlijke gevallen kunnen we ook nog extra trillingsdempers zetten tussen de opstelbalk en de warmtepomp maar dat doen wij niet standaard
• Via de leidingen. Trillingen worden via de koperen koudemiddelleidingen doorgegeven. Het kan een zoem zijn of een wat hogere fluittoon. Dit leidt uitsluitend tot geluidsproblemen als deze geluiden worden versterkt door geluidsknopen als gevolg van weerkaatsing. Dat kan zijn als de leidingen achter schotten, via kasten of via een ombouw lopen. Soms leidt het spuiten van pur in holle ruimtes al tot een substantiële reductie. Ook kan door buizen net iets anders te leggen de 'geluidsknoop' worden doorbroken. Ook kan het plaatsen van isolatie (bijvoorbeeld glaswol) het probleem oplossen. We controleren ook altijd of leidingen de trillingen nog via iets anders kunnen doorgeven. Daar plaatsen we dan extra demping tussen. 
• Via de lucht. Het geluid dat de buitenunit maakt kan via de lucht weer naar binnen komen. Dat is meestal door glas. De moderne glassoorten  zoals HR+++ glas zijn zeer geluiddempend, enkel glas en ouder dubbel glas veel minder. Ook andere isolatie van het huis en de hoeveelheid kieren kunnen mede bepalend zijn hoeveel geluid weet binnen te dringen. Dit komt overigens maar zelden voor en is bijna nooit de oorzaak van geluidsklachten.

 

Stilte Modus

Soms is het wenselijk om op bepaalde momenten (meestal 's-nachts) de warmtepomp toch nog wat stiller te hebben. Hiervoor is de stilte modus. De stiltemodus beperkt het vermogen van de compressor en  toerental van de ventilator. Hierdoor maakt de warmtepomp minder geluid maar heeft ook minder vermogen. Bij een hybride installatie zal de warmtepomp eerder de gasketel aanspreken. Omdat het gaat om maar een beperkt aantal uren per dag, en dat op een beperkt aantal dagen per jaar is het 'verlies' om op gas te draaien op jaarbasis gering. Omdat het ook nog eens de koudste dagen van het jaar zijn; de dagen dat de COP van de warmtepomp toch al laag is, is het verlies in geld op jaarbasis vrijwel verwaarloosbaar. Een heel goede oplossing als om wat voor reden dan ook de warmtepomp op vol vermogen te veel overlast geeft.

Een all electric installatie heeft hetzelfde principe. In plaats van de gasketel zal het electrische element wat eerder worden bijgeschakeld.